به گزارش ميراث آريا(chtn) و به نقل از روابط عمومي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري خراسان جنوبي، مدير پايگاه قلاع تاريخي استان در اين زمينه گفت: اين قلعه از جنوب و شمال داراي پرتگاه‌هاي متعدد و دست نيافتني و ورود به قلعه تنها از قسمت شرقي آن امکانپذير است. قلعه کوه دره داراي دو بخش ارگ (شاه نشين) و قسمت‌ عمومي و داراي بناهاي پراکنده اي است.

کوهستاني در ادامه سخنانش گفت: ارگ قلعه در منتهي اليه جنوب شرقي قلعه واقع شده و به تمامي قسمت‌هاي قلعه اشراف دارد و داراي دو بخش در بالا و پايين است.

وي همچنين ياد آور شد : نکته جالب توجه در اين قسمت، سيستم آبرساني با استفاده از تنبوشه است که در کف فضاهاي مسکوني اين بخش به چشم مي‌خورد. بخش عمومي قلعه شامل دو بند (سد) براي ذخيره آب که با مصالح سنگ و ساروج ساخته شده و شمالي‌ترين بند (سد) در اين مجموعه داراي کاربرد دفاعي نيز بوده، اصطبل در قسمت ورودي قرار داشته و شامل فضاهاي متعددي است که قسمت اصلي اين فضاها سالم مانده است.

کوهستاني همچنين افزود: مهمترين و اصلي‌‌ترين بخش اين قلعه حوضي است که در منتهي اليه شمال غربي قلعه و مشرف به بناي تاريخي بنددره است. اين حوض داراي يک فضاي مرکزي يا صحن بوده و فضاهاي جانبي مسقف بوده‌اند که تمامي اين فضاها به منظور محل ذخيره استفاده مي‌شده‌اند.

وي در ادامه گفت: قلعه کوه دره همچنين داراي دو بناي جانبي خارج قلعه شامل يک حوض انبار و يک آسياب آبي در قسمت جنوب شرقي مي‌باشد.

پيرو مطالعات انجام شده مربوط به قلاع تاريخي خراسان جنوبي و تکميل اطلاعات در مورد مجموعه قلاع تاريخي بسيار مهمي در اين منطقه قرار گرفته‌اند و در بهار سال جاري برنامه بررسي، مطالعه و مستندسازي اين قلعه کوه به انجام رسيد.

در پي فعاليت‌هاي باستان‌شناختي که در ماه‌هاي ارديبهشت و خردادماه در اين قلعه کوه صورت گرفت اهدافي دنبال مي‌شد که شامل: شناخت (مطالعه و کاربري فضاي معماري که در منتهي اليه شمالي غربي قلعه)، وضعيت آبرساني در قلعه‌هاي دوره ميانه اسلامي در منطقه قهستان و چگونگي ذخيره آب، بررسي ساختار فضاهاي ذخيره در قلاع ميانه اسلامي در ناحيه خراسان جنوبي (قهستان)، ارائه راهکارهاي مرمتي به منظور حفاظت و احياي اين مکان بسيار مهم، ايجاد مسيرهايي براي تردد بازديدکنندگان به فرهنگ و ميراث منطقه و ايجاد فضايي به منظور سايت موزه طبيعي که به دليل همجواري به بند دره و نزديکي به شهر بيرجند است.

گفتني است با توجه به يافته‌هاي به دست آمده از اين قلعه مي‌توان آن را بنايي متعلق به دوران ميانه اسلامي (سلجوقي) دانست.

قلعه کوه دره که در نزد اهالي شهر بيرجند از گذشته‌هاي دور به نام حوض غلام کش و در بين محققين به قلعه کوه دره شهرت دارد، در پنج کيلومتري جنوب شهر بيرجند در کنار روستايي به نام دره و شمال روستايي به نام دزگ بر کوهي استوار به ارتفاع 1850 متر از سطح دريا قرار گرفته است.


116

انتهای پیام/